Pensjonat Abrama Gurewicza, znany również jako sanatorium Abrama Gurewicza, to obiekt o niepowtarzalnej architekturze, który przyciąga uwagę swoim urokliwym stylem świdermajer. Ten drewniany budynek znajduje się w malowniczym Otwocku, a jego lokalizacja to okolice zbiegu ulic Filipowicza i Armii Krajowej.
Obiekt ten jest nie tylko miejscem wypoczynku, ale również stanowi doskonały przykład regionalnej architektury, która łączy tradycję z funkcjonalnością. Jego unikalne cechy przyciągają zarówno turystów, jak i miłośników architektury.
Wygląd budynku
„W okresie od 1906 do 1921 roku stopniowo budowano obiekt, który miał być istną perłą wśród otaczającej zieleni parku. Właścicielami tej urokliwej willi byli Abram Gurewicz oraz jego syn Szymon, a jej architektura odzwierciedlała ich ambicje i gust.
Cała konstrukcja przybrała wieloboczny kształt, składający się z siedmiu skrzydeł, które harmonijnie się ze sobą łączyły. Powierzchnia użytkowa budynku wynosiła imponujące 2700 m², a jego kubatura osiągała aż 20,000 m³.
Od wschodu i południa, pensjonat był otoczony przez leżalnie, eleganckie oszklone werandy oraz trzy tarasy, które zapraszały do relaksu na świeżym powietrzu. W obiekcie zadbano o nowoczesne jak na swoje czasy udogodnienia, takie jak kanalizacja, dostęp do bieżącej wody, elektryczność oraz telefon.
Do dyspozycji gości znajdowały się różne pomieszczenia, w tym salonik, czytelnia, bawialnia, salę jadalną oraz koncertową. Dzięki talentowi Józefa Toma, profesora ASP w Warszawie, w 1927 roku czytelnię oraz jadalnię wzbogacono o niezwykle piękne dekoracje.
Obiekt był otoczony malowniczym parkiem w stylu angielskim, gdzie znalazły się egzotyczne rośliny, w tym bananowce, które nadawały temu miejscu niepowtarzalny klimat. Aktualny kształt pensjonat zyskał dopiero przed rokiem 1925, stając się przyjemnym miejscem odpoczynku.
Historia
Czasy świetności
W 1906 roku gmach, który obecnie znamy jako pensjonat, przeszedł transformację, stając się ośrodkiem wydoskonalenia znanym jako „Willa Gurewiczanka”. Stopniowo rozwijał swoją działalność, przekształcając się w zakład leczniczo-dietetyczny. Głównym celem tego miejsca było oferowanie wypoczynku dla osób zdrowych oraz rekonwalescentów.
Pensjonat działał przez cały rok, a jego gościnne progi były w stanie pomieścić do 80 osób. Należy podkreślić, iż placówka ta nie miała statusu sanatorium ani szpitala, co jasno zaznaczano w reklamach, które podkreślały, że ośrodek był przeznaczony dla osób szukających relaksu, a nie dla pacjentów z ciężkimi chorobami czy gruźlicą.
II wojna światowa
Okres II wojny światowej przyniósł dramatyczne zmiany dla tego miejsca. Budynek był wykorzystywany jako komendantura, a od roku 1941 pełnił funkcję szpitala dla niemieckich żołnierzy.
Po 1945 roku
Po zakończeniu wojny, w 1948 roku, członkowie rodziny Gurewiczów, którzy przetrwali ten trudny czas, podjęli decyzję o sprzedaży posiadłości Warszawskiemu Zarządowi Samorządowemu. Wkrótce po wojnie budynek przekształcono w Centralny Szpital Lotniczy (w 1953) oraz Liceum Medyczne nr 8 (od 1960). W 1997 roku przejęła go Polska Fundacja Alzheimerowska, a obiekt znalazł się w rejestrze zabytków pod numerem 937.
Jednakże w miarę upływu czasu fundacja zaniedbała budynek, co doprowadziło do sytuacji, w której w 2007 roku Starostwo Powiatowe odzyskało go w wyniku procesu sądowego. Mimo tego, Starostwo, jak i Gmina Otwock, borykały się z brakiem funduszy oraz pomysłów na dalsze wykorzystanie Sanatorium Gurewicza. Ekspertyzy wykazały, że zagrzybiony obiekt wymaga gruntownej renowacji, szacowanej na 10 milionów euro. Nie zniechęciło to jednak lokalnej społeczności, która złożyła ponad 1200 podpisów pod petycją do wojewody mazowieckiego, domagając się uratowania obiektu przed całkowitym zniszczeniem i przekazania go na cele kulturalne.
Starostwo kilkakrotnie próbowało wystawić obiekt na sprzedaż, za każdym razem obniżając cenę. W listopadzie 2014 roku pensjonat przeszedł pod zarząd spółki Carolina Car Company. Projekt przyszłej renowacji opracowała Grupa 5 Architekci. Plany obejmowały przekształcenie budynku w klinikę ortopedyczną oraz medycyny estetycznej, a także centrum rehabilitacyjne z hotelem dla pacjentów.
W wyniku tych zmian, starą willę rozebrano, a nowe skrzydła budynku budowano z betonu, zachowując przy tym drewniane elementy. Z dobrych praktyk renowacyjnych wynikało, że część dawnego wyposażenia, takiego jak siedem pieców kaflowych i 26 drzwi wewnętrznych, została przywrócona do użycia. Obiekt odzyskał swój pierwotny biało-szary kolor, ustalony na podstawie wnikliwych badań. Renowacja budynku zyskała uznanie, a projekt został nominowany do Nagrody Architektonicznej „Polityki” w jej dziesiątej edycji.
Bibliografia i źródła
W celu zgłębienia tematu dotyczącego pensjonatu Abrama Gurewicza, warto zapoznać się z poniższymi publikacjami, które stanowią wartościowe źródła informacji.
- Marian Kalinowski, Bolesław Burkowski: Zarys dziejów miasta Otwocka. Otwock: Społeczny Komitet Wydania Monografii Otwocka, 1996. ISBN 83-90605-40-6, brak numerów stron w książce,
- Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-49-X, brak numerów stron w książce.
Przypisy
- a b Tomasz Urzykowski. Król świdermajerów. „Gazeta Stołeczna”, s. 12, 20.08.2021 r.
- Redakcja, 10. Nagroda Architektoniczna POLITYKI. Zobacz zwycięskie obiekty! [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 25.10.2022 r.]
- a b c d e f Tomasz Urzykowski. Świdermajer ocalony. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 25.02.2019 r.
- Tomasz Urzykowski: Perła Otwocka uratowana! Drewniany pensjonat znalazł nabywcę. Gazeta Wyborcza, 10.11.2014 r. [dostęp 27.11.2017 r.]
- Wojewodo, ratuj perłę Otwocka! Tak walczą o dawne uzdrowisko. Wyborcza, Warszawa, 28.03.2014 r. [dostęp 27.11.2017 r.]
- Serwis Urzędu Miasta Otwocka.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Start Otwock | Kolejowa wieża ciśnień w Otwocku | Otwock (stacja kolejowa) | Muzeum Ziemi Otwockiej w Otwocku | Ratusz w Otwocku | Cmentarz parafialny w Otwocku | Otwock Świder | Rezerwat przyrody Mszar Pogorzelski | Stadion im. Tadeusza Ślusarskiego w Otwocku | Willa „Julia” w Otwocku | Ługi (Otwock)Oceń: Pensjonat Abrama Gurewicza