Łukasz Maurycy Stanaszek

---

Działalność

Łukasz Maurycy Stanaszek jest uznawanym specjalistą w dziedzinie historii i etnologii. Jego praca magisterska, która dotyczyła wczesnośredniowiecznych pochówków antywampirycznych, została napisana pod okiem profesora Andrzeja Wiercińskiego. W 2005 roku z sukcesem obronił rozprawę doktorską na temat możliwości poznawczych antropologii w badaniach nad etnogenezą Słowian, koncentrując się na aktualnych osiągnięciach w archeologii, historii, językoznawstwie oraz genetyce. Jego promotorami byli Andrzej Wierciński oraz Karol Piasecki, a w skład recenzentów weszli Wanda Kozak-Zychman, Serhij Segeda i Jerzy Okulicz-Kozaryn.

W roku 2018 Rada Naukowa Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego zdecydowała o odrzuceniu wniosku Stanaszka o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego w dyscyplinie etnologia. Jego prace badawcze koncentrują się na przemianach osadniczych oraz kulturowych w Dolinie Środkowej Wisły, co wiąże się z próbami reaktywacji Urzecza.

Stanaszek bada także różnorodne aspekty obrządku pogrzebowego pradziejowych populacji, w szczególności Słowian. Jego zainteresowania obejmują również zjawisko średniowiecznego wampiryzmu. Jako autor ponad stu publikacji naukowych oraz popularnonaukowych, wyróżnia się wśród nich monografia dotycząca nadwiślańskiego Urzecza, która zdobyła pierwsze miejsce w kategorii „najciekawsze wydawnictwo muzealne 2012 roku” podczas VII edycji konkursu „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba”. Wspólnie z innymi autorami, Stanaszek wniósł swój wkład w zeszyt „Strój wilanowski z nadwiślańskiego Urzecza” w serii Atlas Polskich Strojów Ludowych.

Jedną z jego najnowszych publikacji jest książka pt. „Wampiry w średniowiecznej Polsce“, która stanowi pierwsze kompleksowe zbadanie zjawiska wampiryzmu na ziemiach polskich. Od 2016 roku jest członkiem Rady Naukowej Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, a od 2021 roku pełni funkcję wiceprzewodniczącego tejże Rady.

Publikacje monograficzne

Oto wybrane dzieła autorstwa Łukasza Maurycego Stanaszka, które zostaną przedstawione w poniższym zestawieniu. Każda publikacja odnosi się do wpływów kulturowych oraz etnograficznych na terenie Polski, a także do lokalnych historii, co czyni je znaczącymi dla badaczy i miłośników kultury.

• „Na Łużycu. W zapomnianym regionie etnograficznym nad Wisłą”, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, wydanie w Warszawie-Czersku w 2012 roku,
• „Nadwiślańskie Urzecze. Podwarszawski mikroregion etnograficzny”, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, wydanie w Warszawie-Czersku w 2014 roku,
• „Strój wilanowski z nadwiślańskiego Urzecza”, współautorstwa z E. Piskorz-Branekova, redakcja A. Mironiuk-Nikolska, seria „Atlas Polskich Strojów Ludowych”, tom 45, część IV Mazowsze i Sieradzkie, zeszyt 11, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 2015,
• „Wampiry w średniowiecznej Polsce”, wydanie w Warszawie: Narodowe Centrum Kultury, 2016,
• „Dzieje wsi Jatne 1599-2022”, Jatne: Urząd Gminy Celestynów, Stowarzyszenie „Jatne to My”, 2022,
• „Między Polesiem a Urzeczem. Kultura ludowa na obszarze działania LGD Natura i Kultura”, wydanie w Wiązownie w 2024 roku.

Nagrody i odznaczenia

Łukasz Maurycy Stanaszek, znany ze swojego zaangażowania w dziedzinie kultury, otrzymał szereg wyróżnień i nagród, które potwierdzają jego wkład w ochronę dziedzictwa kulturowego oraz działalność społeczną. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego osiągnięć:

• Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” przyznana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla TMGKiCz” od Towarzystwa Miłośników Góry Kalwarii i Czerska,
• Tytuł honorowy „Zasłużony dla Góry Kalwarii”,
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznana przez MKiDN,
• Wyróżnienie honorowe „Skrzydła Konstancina”,
• Nagroda Jubileuszowa „za wieloletnie badania naukowe nad mikroregionem Urzecze” z okazji 120-lecia powstania Konstancina oraz 100-lecia uzdrowiska Konstancin,
• Nagroda Powiatu Piaseczyńskiego „Za zaangażowanie w odkrywanie Wisły” w 2017 roku, ogłoszonym Rokiem Rzeki Wisły,
• Medal Pamiątkowy 20-lecia Stowarzyszenia Muzealników Polskich Oddział Mazowiecki (SMP OM) za promowanie historii i kultury Urzecza,
• Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego, przyznana w XXI edycji konkursu w 2020 roku,
• Nagroda „Zasłużony dla kultury w Gminie Karczew” w 2022 roku.

---

Oceń: Łukasz Maurycy Stanaszek

---